در ابتدا باید بدانیم که طرح صنعتی چیست؟ ثبت طرح صنعتی چگونه است؟
برای اینکه بتوانیم با موفقیت طرح صنعتی خود را ثبت کنیم، باید بدانیم که روند ثبت طرح صنعتی چیست؟ بر طبق قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری اینطور بیان شده است که هرگونه ترکیب خطوط یا رنگها و هرگونه شکل سهبعدی با خطوط، رنگها و یا بدون آن، به گونهای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایعدستی را تغییر دهد، طرح صنعتی است.
در ادامه به مزایای ثبت طرح صنعتی، شرایط ثبت آن و مدارکی که نیاز است میپردازیم.
مزایای ثبت طرح صنعتی
زمانی که شما طرح صنعتی خود را به ثبت میرسانید، برای آن حمایت قانونی فراهم میکنید. این حمایتها اساس مزایایی هستند که ثبت طرح صنعتی برای شما به همراه دارد و به شرح زیر میباشند:
- بهرهبرداری از هر طرح صنعتی که در ایران ثبت شده باشد، توسط اشخاص، مشروط به موافقت مالک آن است.
- بهرهبرداری از یک طرح صنعتی که عبارت است از ساخت، فروش و واردکردن اقلام حاوی آن طرح صنعتی
- مالک طرح صنعتی ثبت شده میتواند علیه شخصی که بدون موافقت او افعال مذکور در بند (ب) را انجام دهد یا مرتکب عملی شود که عادتاَ موجبات تجاوز آینده را فراهم آورد، در دادگاه اقامه دعوی نماید.
حال نگاهی به سری ثبت طرح صنعتی بیندازید:
۱. رقابت عادلانه را تشویق میکند ضمن اینکه به نوبه خود، تولید طیف وسیعی از محصولات که از نظر زیبایی شناختی جذاب هستند را ارتقاء خواهد داد.
۲. افرادی که دارای طرحهای صنعتی ثبت شده هستند؛ میتوانند طرحهای خود را به دیگران انتقال دهند و از مزایای آن برخوردار شوند.
۳. ثبت یک طرح باعث افزایش قیمت و بهای یک فرآورده شده، چرا که مالک طرح با توجه به اینکه اطمینان از انحصاری بودن محصول خود دارد در افزایش کیفیت آن دقت نموده و این امر موجب شناخت محصول و اطمینان بازار و مشتریان شده و در نتیجه درآمد بیشتری را به وجود میآورد.
۴. طرحهای صنعتی دارایی تجاری هستند که میتوانند اعتبار یک شرکت و محصولات آن را افزایش دهند، هر چه موفقیت یک طرح بیشتر باشد، بر اعتبار آن طرح افزوده میشود .
۵. با ثبت طرح صنعتی، مالک از کپیبرداری غیر مجاز و تقلید توسط اشخاص ثالث میتواند جلوگیری کند و مانع از ارائه کالاهای نامرغوب به جای آن محصول گردد.
شرایط ثبت طرح صنعتی
برای به ثبت رساندن یک طرح صنعتی شرایط سختی پیش رو ندارید. طرح صنعتی به نوعی یک ابداع و اختراع به نظر میرسد پس مهمترین نکتهای که برای به ثبت رساندن آن لازم است جدید و یا اصیل بودن طرح صنعتی است.
- یک طرح صنعتی چه زمانی جدید است؟
زمانی که از طریق انتشار به طور محسوس و یا از طریق استفاده به هر نحو دیگر قبل از تاریخ تسلیم اظهارنامه یا بر حسب مورد قبل از حق تقدم اظهارنامه برای ثبت در هیچ نقطهای از جهان برای عموم افشا نشده باشد. به همین دلیل، طرح صنعتی میبایست وجه تمایز داشته باشد و ابتکاری باشد.
- یک طرح صنعتی در چه صورتی اصیل محسوب میشود؟
در صورتی که به طور مستقل توسط طراح پدید آمده و کپی و تقلید طرحهای موجود نباشد، به نحوی که از دید یک کاربر آگاه، متفاوت از طرحهایی باشد که قبلاَ در اختیار عموم قرار گرفته است.
بر اساس قوانین اکثر کشورها، یک طرح صنعتی بایستی جذاب و چشم نواز باشد. در این صورت طرحهای صنعتی که شرایط زیر را داشته باشند نمیتوانند به ثبت رسیده و مشمول قوانین حمایتی بشوند:
• طرحهای مخالف نظم عمومی یا اخلاق حسنه
• آن چه قبلاَ در فنون و صنایع پیش بینی شده باشد.
• طرحهای حاوی نمادها یا نشانهای رسمی
• طرحهایی که تنها در نتیجه عملکرد فنی محصول ایجاد میشوند.
مراحل ثبت طرح صنعتی
بعد از اینکه مطمئن شدید طرح صنعتی شما تمامی شرایط لازم را داراست میتوانید مراحل زیر را دنبال کنید:
- ورود به سامانه اینترنتی اداره ثبت طرحهای صنعتی.
- تکمیل اظهارنامه اینترنتی
- بررسی و کارشناسی جهت تأیید طرح و نبود ایرادات.
- صدور ابلاغیه پذیرش.
- اقدام متقاضی جهت تشکیل پرونده فیزیکی در اداره ثبت طرحهای صنعتی.
- پرداخت هزینههای ثبتی قانونی.
- دریافت شماره ثبت طرح صنعتی.
- ارسال جهت چاپ در روزنامه رسمی.
- صدور آگهی.
- دریافت سند تصدیق از طریق اداره ثبت طرح صنعتی.
قوانین ثبت طرح صنعتی
مهمترین قانونی که برای ثبت طرح صنعتی وجود دارد جدید و اصیل بودن آن است. اما مورد دیگر این است که یک اظهارنامه ثبت طرح صنعتی باید در ۲ نسخه و در فرم مخصوص و به زبان فارسی تنظیم کنید و پس از ذکر تاریخ، توسط متقاضی یا نماینده قانونی وی امضاء شود.
در صورتی که اسناد ضمیمه اظهارنامه و سایر اسناد مربوط، به زبان دیگری غیر از فارسی باشد، ارائه اصل مدارک مورد نیاز همراه با ترجمه عادی کامل آنها الزامی است، اگر ترجمه کامل این مدارک برای متقاضی میسر نباشد میتواند خلاصه آنها را به فارسی ضمیمه نماید.
مرجع ثبت در صورت لزوم میتواند در جریان بررسی اظهارنامه، ترجمه رسمی مدارک مذکور را مطالبه کند. چنانچه اصطلاحات فناوری و اطلاعات به کار رفته در اسناد مذکور، معادل فارسی نداشته باشند ذکر همان اصطلاحات کفایت میکند.
مدارک لازم برای ثبت طرح صنعتی
مدارکی که برای ثبت یک طرح صنعتی به آن نیاز دارید به شرح زیر است:
۱. تکمیل دو نسخه اظهارنامه طرح صنعتی
۲. مدارک مثبت هویت متقاضی و طراح که شامل کپی شناسنامه و کارت ملی برابر اصل شده برای اشخاص حقیقی و آگهی تأسیس و آخرین تغییرات جهت اشخاص حقوقی به صورت خوانا باشد.
۳. چنانچه طرح صنعتی دو بعدی باشد باید ۵ نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی یا ۵ نمونه از طرح ترسیم شده به عنوان نمونه در نظر گرفته شود.
۴. چنانچه طرح صنعتی سه بعدی باشد باید ۵ نمونه از شکل یا تصویر گرافیکی یا ۵ نمونه از طرح ترسیم شده به عنوان نمونه ضمیمه شود.
۵. در طرح صنعتی سه بعدی، مرجع ثبت میتواند ماکتی از آن را به همراه اظهارنامه درخواست نماید. اندازه ماکتی که متقاضی از مدل طرح خود ارائه میدهد، باید حداکثر بیست در بیست در بیست سانتیمتر و وزن آن حداکثر ۲ کیلوگرم و از مادهی بادوام و غیر فاسد شدنی باشد.
۶. درخواست کتبی مبنی بر عدم ذکر اسم طراح به صورت اسکن شده و الصاق آن در پرونده الکترونیکی (چنانچه طراح نخواهد اسم وی ذکر شود) ضروری است.
۷. رسید مربوط به پرداخت هزینه اظهارنامه و در صورتی که اظهارنامه شامل دو یا چند طرح صنعتی است رسید مربوط به پرداخت هزینههای اضافی
۸. مدارک مربوط به حق تقدم که باید همزمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف ۱۵ روز از آن تاریخ تسلیم شود.
۹. مدارک نمایندگی، در صورتی که تقاضا توسط نماینده قانونی به عمل آید.
شرایط و مشخصات فنی تصاویر ارسالی:
- سایز تصاویر حداکثر A4 باشد و حتماَ بصورت عمودی اسکن شود.
- در تصویر ارسالی طرح باید در یک زمینه ساده، به نحوی که قابل رؤیت باشد قرار گیرد.
- تصویر کالا بصورت رنگی باشد و حداکثر حجم آن ۵۰۰ کیلوبایت باشد.
نمونه اظهارنامه ثبت طرح صنعتی
یک اظهارنامه ثبت طرح صنعتی باید شامل موارد زیر باشد:
۱. اسم، نشانی، کدپستی، شمارهملی، تابعیت و سمت متقاضی یا نماینده قانونی وی و در صورتی که متقاضی شخص حقوقی است، ذکر نام، نوع فعالیت، اقامتگاه، محل و شماره ثبت، تابعیت، مرکز اصلی و عنداللزوم هر شناسه دیگر الزامی است.
۲. اسم، اقامتگاه و کدپستی شخص یا اشخاصی که صلاحیت دریافت ابلاغها در ایران را دارند، در صورتی که متقاضی مقیم ایران نباشد.
۳. اسم و اقامتگاه طراح در صورتی که متقاضی همان طراح نباشد.
۴. ذکر کالا و طبقهای که متقاضی درخواست ثبت طرح برای آن را دارد.
۵. تاریخ، محل و شماره اظهارنامه یا گواهینامه طرح صنعتی در خارج، در صورت درخواست حق تقدم.
۶. تعیین ضمائم
تبصره ۱- در صورت تسلیم اظهارنامه و سایر اسناد مربوط توسط اشخاص حقوقی، امضاء آنها از طرف اشخاص مجاز ضروری است.
تبصره ۲- اسم و نشانی متقاضی مقیم خارج از کشور علاوه بر فارسی باید به حروف لاتین باشد و با همان حروف نیز ثبت و آگهی شود.
همچنین تمام مدارک خواسته شده باید ضمیمه اظهارنامه باشند.
اگر شخص قصد استفاده از حق تقدم را داده باشد باید مدارک زیر را تسلیم اداره ثبت کند:
۱. تاریخ و شماره اظهارنامه اصلی
۲. طبقهبندی بینالمللی مرتبط با اظهارنامه اصلی
۳. کشور یا کشورهایی که اظهارنامه اصلی در آن جا تسلیم شده است و چنانچه اظهارنامه منطقهای یا بینالمللی مبنای حق تقدم باشد؛ ذکر مآخذ آن.
تاریخ اظهارنامه همان تاریخ تسلیم آن به اداره مالکیت صنعتی است، مشروط بر این که در زمان تسلیم، اظهارنامه حاوی کلیه اطلاعاتی باشد که شناسایی متقاضی و همچنین نمایش گرافیکی کالای متضمن طرح صنعتی را میسر سازد. در صورتی که متقاضی مدعی دو یا چند اظهارنامه پیشین باشد، مدت حق تقدم از زمان مقدمترین آنها محاسبه میشود.
مدت زمان حق تقدم در ثبت طرح صنعتی، ۶ ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه اصلی خواهد بود. در این مورد روز تسلیم جزء مدت محسوب نخواهد شد و اگر آخرین روز مصادف با روز تعطیل باشد، این مدت تا آخرین ساعت اولین روز اداری بعد از روز تعطیل محاسبه خواهد شد.
متقاضی میتواند تا قبل از ثبت طرح صنعتی، اظهارنامه خود را اصلاح کند، مشروط براینکه از حدود اظهارنامه نخست تجاوز ننماید. درخواست اصلاح با پرداخت هزینه مقرر در جدول هزینهها انجام میپذیرد.
اداره ثبت طرح صنعتی
مرکز مالکیت معنوی جایی است که شما میتوانید طرحهای صنعتی خود را به ثبت برسانید.
سامانه ثبت طرح صنعتی
وب سایت مرکز مالکیت معنوی به آدرس https://iripo.ssaa.ir/ در دسترس است